Strikken of Stikken

In deze periode waarin de tijd een andere versnelling lijkt te hebben gekozen, hoor ik verschillende geluiden over hoe het verder moet. Verder nadat we de les zijn gelezen door een onzichtbare medebewoner die deze keer in de overtreffende trap spreekt. De vraag om ondersteuning om deze tijd van lockdown door te komen, is groot. De vraag om door bezinning op een andere manier uit deze pandemie te komen, staat hier mee op gespannen voet. Want de lockdown belemmert, niet alleen de verspreiding het virus. De lockdown beklemt, meer nog dan normaal.

Een van de mooiste oproepen tot bezinning vind ik deze van Danielle Braun. Niet alleen geeft ze aan wat de pandemie nu op korte termijn met ons doet, ook de angst voor het verlies in het nu en de onzekerheid over het onbekende ‘verder’ worden met een taak uit haar vroege kinderjaren verbeeld. Een periode in een mensenleven waarin de dromen, de fantasie en het spel aangemoedigd worden. Een periode uit een mensenleven waarin de knikkers er nog niet toe doen.

Het verwarrende aan de structuren waarin we ons nu begeven, komt voort uit de gedachte dat het niet op kan. Door het slim inzetten van kennis is het mogelijk om technische hulpmiddelen te ontwikkelen die het leven veraangenamen. Oproepen om te emigreren – rond 1950 – of zuinig aan te doen met de olie en benzine – rond 1980 – zijn onvoorstelbaar in onze tijd, in ons land. Nog nooit maakten we zoveel transportbewegingen, met de auto, het vliegtuig, de boot, … En lopen we elkaar op magische plekken voor de voeten, omdat we allemaal tegelijk met vakantie moeten.

De pandemie laat ons zien wat ongezond is, waar het schuurt. De concentratie van levende wezens, grote koloniën op te kleine oppervlakken, onderling verbonden door super snelle transportverbindingen. De beroepen die er te doen, de uitgestelde investeringen, de overwaardering van het maakbare. Dat laatste is de valkuil waar ik eerder al aandacht voor vroeg. Deze overtuiging van het maakbare zit in ons huidige systeem verweven. Met voldoende wilskracht en doorzettingsvermogen, kunnen we nu een andere weg proberen te vinden. Misschien door in te zetten op een grotere afstand tot de natuur of juist niet.

Om te beginnen wil ik voorstellen een ordening te maken. Een ordening met het oog op de lange termijn. Een ordening met toekomst. Hier mijn aanzet tot de structuur van die nieuwe ordening: Wat willen behouden, waar kunnen we mee stoppen? Wat is zinvol, wat is bijzaak? Wat is goed voor iedereen, wat is schadelijk? Wat gaan we beschermen, wat delen we graag? Wat is verspilling, wat is onherstelbaar?