Goed Idee? Mijn idee!

Het is de laatste tijd weer een item: nieuwe producten waarvan de originaliteit in twijfel wordt getrokken. Van mobiele telefoons tot en met het Koningslied dat bij de opstapel staande troonswisseling ten gehore moét worden gebracht.

Je kan je afvragen waarom er zo’n ophef wordt gemaakt over de oorsprong van het idee dat achter die producten ligt. Volgens mij is het een kwestie van geluk of jij het idee formuleert dat de opmaat is tot een nieuw product, een nieuwe ontwikkeling of een verandering van inzicht. Het idee ontstaat namelijk niet zomaar: Er is interactie voor nodig met de omgeving. Dat betekent dat je moet communiceren, inspiratie moet opdoen, wikken en wegen. Het is een proces van groei, van ervaring opdoen, van bewustwording ontwikkelen. Dat kan je allemaal in je eentje doen, maar wie heeft er dan wat aan?

Eén ding is wel zeker: aan het exploiteren van een idee zijn veel belangen verbonden. En niet alleen van degene die de ideeën produceert. Er zijn hele instanties afhankelijk van het bewaken van het correcte gebruik van alle denkbare ideeën. En bij die instanties geldt in het algemeen: Wie als eerste het idee claimt, heeft het recht met het idee commerciële activiteiten te ontwikkelen. Is er iemand die een idee na-aapt dan zorgen de instanties voor bescherming. Dat kan zijn in de vorm van uitsluiting -bij patenten- of door compensatie -bij auteurs- of een verbod op verspreiding -bij schending van patentrecht of auteursrecht.

Wanneer ik naar mijn eigen werk kijk -of het nu mijn professionele werk is of mijn hobbymatige fotografie- krijg je de beste ideeën op die momenten dat je het eigenlijk helemaal niet verwacht. Wanneer je juist op een doorbraak zit te wachten omdat je bijvoorbeeld een deadline moet halen, verlamt de druk je creativiteit. Deze verlamming kan worden doorbroken door met anderen over je idee-to-be van gedachten te wisselen. Die ander kan een collega zijn, een externe adviseur of een klant. Je loopt dan echter wel het risico dat de ander er met je idee van door gaat…

Als dat laatste werkelijk gebeurt heb je in ieder geval de bevestiging dat je idee wordt gewaardeerd. Of het voor jezelf of voor de ander dan een succes wordt, hangt vervolgens af van de manier waarop het idee wordt omgezet naar iets tastbaars. De grootste kans op succes heeft degene die de realisatie zo aantrekkelijk mogelijk weet neer te zetten, het beste weet te verkopen of het beste weet te beschermen.

Het kan ook anders worden bekeken. Om je gedachten meer ruimte te geven neem je wat afstand. In plaats van je gedachten te forceren lees je een boek, bekijk je een film, luister je naar muziek of je gaat –heel klassiek– in bad. Door de verandering van context en de ontspannen sfeer creëer je ruimte voor je onderbewustzijn. En dan pats: Eureka! Uit het niets heb je het gevoel dat de puzzelstukjes op hun plek vallen. Dat is geweldig, weet ik uit ervaring.

Wat is er gebeurd in je brein? Hoe hebben de neuronen het idee gevormd zonder dat je er bewust mee bezig bent geweest? Het nieuwe idee kan volgens mij niet zómaar uit het niets ontstaan. Het brein moet op basis van alle input die het ooit heeft ontvangen een optimale doorsnede hebben gegenereerd met een potentiële oplossing van je probleem. Maar is het in zo’n geval dan wel jouw idee?